Veel eigenaren hebben wel eens gelezen over stress-signalen, ook wel kalmerende signalen genoemd. Hoe ziet dat eruit? Waar kan het door ontstaan? En heel belangrijk, wat probeert de hond hiermee duidelijk te maken? Allemaal hele waardevolle informatie waar je als eigenaar je hond écht mee kunt helpen, maar ik voorzie je graag van het totaalpakket aan informatie waardoor jij zeker bent van je zaak en steeds meer begrijpt over hondengedrag. Dus laten we bij het begin, beginnen; wat is stress nu eigenlijk?
Hormonale disbalans
Stress is niets anders dan een hormonale disbalans in het lichaam. In reactie op externe prikkels, bijvoorbeeld het horen van vuurwerk of zien van een lekker kluifje, ontstaat er opwinding bij de hond waardoor er automatisch stress-hormonen worden afgegeven zoals Adrenaline en Cortisol. De aanmaak van deze hormonen zorgt ervoor dat een individu direct in actie kan komen voor eventueel gevaar, de hartslag gaat omhoog en de spieren worden van meer zuurstof voorzien. Je word hierdoor alert, scherp en kunt razendsnel reageren om weg te komen uit een potentieel bedreigende situatie. Over het algemeen zal het lichaam de stress-hormonen zelf weer afbreken mits de rust is wedergekeerd. Blijft de hond in een stressvolle situatie of is er onvoldoende mogelijkheid voor het lichaam om bij te komen voordat zich een nieuwe situatie voordoet? Dan kan dit problemen geven (waarover zo meer).
Wat zegt de wetenschap (Landsberg, 2013) over stress:
Stress is een verandering in het chemische en fysiologische evenwicht (homeostase), die kan worden veroorzaakt door fysieke of emotionele factoren. Dit resulteert in psychologische, gedragsmatige, endocriene en immuun-effecten die erop gericht zijn om met de stress om te gaan
Is stress altijd negatief?
Zeker niet! Stress kan ook voortkomen uit hele leuke dingen. Denk bij jezelf maar eens aan die kriebel in je buik als je in de achtbaan zit óf het aftellen op de klok omdat je vakantie bijna start. Voorbeelden van positieve stress (eustress) bij je hond zijn het ritje in de auto naar het super toffe bos of het moment waarop jij zijn voer aan het klaarmaken bent. Situaties die negatieve stress (distress) kunnen veroorzaken zijn harde vuurwerkgeluiden als je hond dit spannend vindt of de komst van bezoek (indringers) als je hond hier angstig voor is.
Je lichaam maakt echter geen onderscheid tussen positieve- of negatieve stress. Dezelfde hormonen komen vrij en je hond kan hierbij dezelfde stress-signalen afgeven (b.v. hijgen)
Stress hoort erbij, maar….
Stress hoort bij het leven, je ontkomt er niet aan & het heeft ook nuttige kanten. Het is wel belangrijk om de balans te bewaren en te voorkomen dat stress problematisch wordt. Als stresssituaties lang aanhouden en het hondenlichaam te weinig tijd krijgt om de vrijgekomen hormonen af te breken, kan er chronische stress ontstaan. Dit wil je absoluut voorkomen! Bij chronische stress zal het leervermogen van je hond afnemen, door afstervende hersencellen (welke gelukkig ook weer herwonnen kunnen worden), waarbij hij niet trainbaar is en je dus niet kunt werken aan het overwinnen van de angst middels gedragstherapie. Daarnaast neemt de kans op lichamelijke klachten toe, waaronder:
- Hart- en vaatziektes
- Slaapstoornissen
- Pijnklachten
- Huidproblemen
- Maag- en darmklachten
- Burn-out
- Minder eetlust
- Gedragsproblemen
Daarnaast neemt ook de kans op het ontstaan van irrationele angsten toe, waarbij een hond veel intenser kan gaan reageren op prikkels die hij anders links zou laten liggen. Dit lijstje is niet volledig, maar geeft denk ik wel duidelijk genoeg aan dat chronische stress écht serieuze problemen met zich meebrengt.
Ik hoop je met dit artikel meer duidelijkheid te hebben gegeven over wat stress is. Dat het niet altijd negatief hoeft te zijn zoals veel mensen denken, maar wel een belangrijke factor is in het leven van je hond om in de gaten te houden. Vertoont jouw hond probleemgedrag of wil je specifiek op jullie behoefte afgestemde tips om het stress-level te verlagen, kijk dan eens bij mijn gedragstrajecten. Ik denk met alle liefde met jullie mee!
Dit artikel is geschreven door Lynne den Boer, hondengedragstherapeut & verlatingsangst-expert voor honden. Het is niet toegestaan dit artikel over te nemen zonder schriftelijke toestemming van de auteur. Delen van deze link via sociale media wordt op prijs gesteld.
